W związku z trwającą w kraju i na świecie epidemią wirusa SARS-CoV-2, pracodawcy muszą zmierzyć się z wieloma wyzwaniami związanymi ze stworzeniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy we własnych przedsiębiorstwach. Jednym z coraz chętniej stosowanych rozwiązań jest pomiar temperatury pracowników przed wejściem do zakładu pracy przy użyciu mniej lub bardziej zaawansowanych technologicznie urządzeń. Praktyka pokazuje, że część z nich korzysta z nowych technologii pobierających sensytywne dane osobowe (tj. dane o stanie zdrowia), których przetwarzanie jest niezgodne z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (dalej jako: „RODO”).

Wytyczne PUODO

Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych (dalej jako: „UODO”) w maju tego roku udostępnił wytyczne dotyczące badania temperatury przez pracodawców. W komunikacie z dnia 5 maja 2020 r. czytamy, że. pomiar temperatury ciała danej osoby powiązany z gromadzeniem dane dotyczące jej stanu zdrowia, a następnie utrwalanie, przekazywanie i archiwizacja tychże informacji, stanowią  przetwarzanie szczególnej kategorii danych osobowych. Niemniej jednak, Prezes zaznaczył, że przepisy o ochronie danych osobowych nie sprzeciwiają się przetwarzaniu danych pracowników i gości w zakresie np. mierzenia temperatury czy wdrażania kwestionariusza z objawami chorobowymi. Zgodnie z art. 9 ust. 2 lit. i) Rozporządzenia, szczególne kategorie danych (dotyczące zdrowia) można przetwarzać, gdy jest to niezbędne ze względów związanych z interesem publicznym w dziedzinie zdrowia publicznego, takich jak ochrona przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi, jeżeli wynika to z przepisów prawa. Prezes powołał się także na regulacje krajowe z dziedziny walki z pandemią COVID-19, czyli na specustawy, zgodnie z którymi Główny Inspektor Sanitarny posiada uprawnienia, aby oddziaływać na inne podmioty oraz na zmiany w obowiązujących przepisach, a także wskazywać na przyjmowanie właściwych rozwiązań. Jak czytamy w komunikacie – jeżeli inspektor sanitarny uzna, że niezbędne jest przyjęcie rozwiązania w postaci mierzenia temperatury pracownikom i tzw. gościom wchodzącym na teren zakładu pracy czy też pozyskiwania od pracowników oświadczeń dotyczących ich stanu zdrowia, może skorzystać z właściwego dla niego środka prawnego, w efekcie czego na zakład pracy nałożony zostanie obowiązek w postaci decyzji o dokonywaniu pomiaru temperatury czy też zbieraniu oświadczeń pracowników dotyczących ich stanu zdrowia. Służby sanitarne mogą również podjąć decyzję o konieczności dokonywania pomiarów temperatury ciała interesantów, którzy wchodzą do budynku w celu załatwienia sprawy.

Prezes zwrócił również uwagę na bardzo ważną kwestię tj. wykluczył dopuszczalność pomiarów temperatury przez pracodawców na podstawie zgody osoby badanej, ze względu na potencjalny brak dobrowolności jej wyrażenia.

Komunikaty GIS

Główny Inspektorat Sanitarny wraz z Ministerstwem Rozwoju, Pracy i Technologii opracowuje wytyczne i procedury dla poszczególnych branż i środowisk. Znajdują się tam między innymi informacje na temat pomiarów temperatur. Analizując poszczególne wytyczne, należy zwrócić uwagę, że nie dla wszystkich rodzajów prowadzonych działalności została przewidziana procedura dotycząca pomiaru temperatury ciała. Przykładowo, w wytycznych dla pracowników biurowych nie zamieszczono takiej informacji, zaś jedyna regulacja jaką możemy w nich znaleźć brzmi następująco:

„Pracownicy powinni zostać poinstruowani, że w przypadku wystąpienia objawów sugerujących zakażenie SARS-CoV-2 albo choroby zakaźnej nie powinni przychodzić do pracy, powinni pozostać w domu i skontaktować się telefonicznie z lekarzem w celu uzyskania teleporady medycznej, oddziałem zakaźnym, a w razie pogarszania się stanu zdrowia zadzwonić pod nr 999 lub 112.”

W wytycznych dla salonów fryzjerskich organy postanowiły już wprowadzić taką procedurę:

„Zaleca się rozważenie możliwości bezdotykowego pomiaru i rejestracji temperatury ciała pracowników przed rozpoczęciem pracy, za zgodą pracowników.

Możliwe jest rozważenie, za zgodą pracowników, prowadzenia codziennych procedur przeprowadzania i dokumentowania wywiadu, w szczególności o braku wstępowania objawów chorobowych u pracownika/osoby świadczącej usługi oraz o braku kontaktu z osobą, która miała widoczne objawy chorobowe lub była narażona na kontakt z osobą zakażoną.”

Na tym przykładzie widać wyraźny rozdźwięk między wytycznymi PUODO, a wytycznymi GIS w odniesieniu do zgody pracownika na badanie. Według GIS weryfikacja temperatury ciała może być przeprowadzana na podstawie zgody osoby, której dane dotyczą, PUODO wskazał zaś, że ze względu na brak równorzędności stron w relacji pracodawca-pracownik, zgoda nie może być podstawą do pobierania danych.

W kwestii informowania pracowników o wystąpieniu zakażenia na terenie jednostki stanowisko zajęła Europejska Rada Ochrony Danych (dalej jako: „EROD”) która wskazała, że „Pracodawcy powinni informować pracowników o przypadkach COVID-19 i podejmować środki ochronne, ale nie powinni przekazywać więcej informacji niż jest to konieczne. W przypadkach, w których konieczne jest ujawnienie nazwiska pracownika, który zarażony jest wirusem (np. w kontekście profilaktyki), a prawo krajowe na to zezwala, pracownicy, których sprawa dotyczy, powinni zostać poinformowani z wyprzedzeniem, a ich godność i uczciwość powinny być chronione”.

Urządzenia do pomiaru temperatur

Obecnie na rynku można znaleźć wiele urządzeń, służących do pomiaru temperatur. Wybór jest naprawdę duży – od standardowych elektrycznych termometrów, poprzez kamery termowizyjne, do zaawansowanych urządzeń posiadających szereg nowoczesnych funkcjonalności. Pracodawcy, którzy stosują lub zamierzają stosować takie urządzenia powinni się jednak dobrze zastanowić przed ich zakupem, czy aby na pewno zakres i sposób pobierania danych osobowych pracowników jest zgodny z przepisami prawa oraz czy jest współmierny względem celu, w jakim te dane mają być przetwarzane.

W przepisach Rozporządzenia znajduje się bardzo istotna zasada dotycząca przetwarzania danych osobowych tj. zasada minimalizacji danych. Zgodnie z jej brzmieniem, nie należy pozyskiwać danych ponad miarę, lecz jedynie te, które są niezbędne dla zrealizowania celów. Zatem w odniesieniu do badania temperatury ciała – pracodawca, aby właściwie zrealizować cel, potrzebuje informacji odnośnie do temperatury ciała osoby wchodzącej na teren zakładu. W tym miejscu należy podkreślić, że wiele urządzeń pomiarowych posiada szereg innych funkcji, jak między innymi systemy do rozpoznawania twarzy czy identyfikacji danej osoby na podstawie innych danych biometrycznych. Takie funkcjonalności z punktu widzenia przepisów RODO wydają się być zbędne, a co za tym idzie, ich stosowanie będzie niezgodne z przepisami. Co więcej, Komisja Europejska zajęła niedawno stanowisko w sprawie nowoczesnych technologii pozwalających na rozpoznawanie twarzy i stwierdziła, że stosowanie takich praktyk może być uznane za naruszenie przepisów RODO (pisaliśmy o tym tutaj: http://biznesprawnik.pl/2020/05/26/stanowisko-komisji-europejskiej-w-sprawie-systemow-do-zdalnego-rozpoznawania-twarzy/).

Najbezpieczniej zatem stosować proste urządzenia, które nie identyfikują danych osoby i badają jedynie temperaturę jej ciała. Do takich zaliczyć należy np. bezdotykowe urządzenia do badania temperatury (posiadające wyłącznie tą funkcjonalność) lub kamery na podczerwień, które monitorują badanie temperatury „na żywo” i nie rejestrujac danych.

Przykładowe urządzenia do bezdotykowego mierzenia temperatury ciała:

 Przykładowe urządzenia z dodatkowymi funkcjonalnościami (typu rozpoznawanie twarzy): 

Podsumowanie

Przed zastosowaniem urządzeń do pomiarów temperatury ciała w zakładzie pracy, należy w przede wszystkim zapoznać się z wytycznymi organów – PUODO i GIS. W następnej kolejności, jeżeli analiza wytycznych pozwoli na zastosowanie takich urządzeń, niezbędna jest dokładna weryfikacja ich funkcjonalności, tak aby przetwarzanie danych osobowych odbywało się zgodnie z zasadą minimalizacji danych. Ponadto, konieczne będzie zamieszczenie stosowanej informacji o pomiarze temperatury w widocznym miejscu przy wejściu do budynku. W przeciwnym razie przedsiębiorstwo może narazić się na sankcje w postaci kary pieniężnej za niestosowanie się do przepisów RODO.

Kancelaria Turcza zajmuje się kompleksowym opracowywaniem procedur i dokumentacji dotyczącej ochrony danych osobowych. Zapraszamy do kontaktu.